PIASKI HISTORII: UZBEKISTAN I MORZE ARALSKIE

Plan podróży

• Dzień 1 - 2: PRZELOT DO UZBEKISTANU - ZWIEDZANIE TASZKENTU

  Wylot z Warszawy i przylot do Taszkentu kolejnego dnia. Po śniadaniu ruszymy na zwiedzanie uzbeckiej stolicy, gdzie zabytki i skarby sprzed stuleci koegzystują z nowoczestnymi budynkami wzniesionymi po trzęsieniu ziemi w 1966 r.

   

  Odwiedzimy rozległy, pełen zieleni Plac Niepodległości - przez to reprezentacyjne miejsce w czasach sowieckich maszerowały parady wojskowe i pierwszomajowe, dziś pomnik niepodległości zastąpił statuę Lenina i przypomina odwiedzającym o uzyskaniu przez Uzbekistan niepodległości w 1991 r.

   

  Na naszej trasie znajdzie się Plac Teatralny oraz park Amira Timura, kompleks Hast Imam z piękną medresą Barak Chana z XVI w., oraz medresą Mui-Muborak gdzie w bibliotece przechowywana jest jedyna znana oryginalna wersja Koranu kalifa Osmana. Zajrzymy na kultowy bazar Chorsu kuszący aromatami i kolorami przypraw, lokalnych owoców i warzyw oraz mnogością rękodzieła. Odwiedzimy Muzeum Sztuki Stosowanej oraz wzniesiony nieopodal polskiego kościoła pomnik upamiętniający poległych żołnierzy Armii Generała Andersa oraz ofiary sowieckich łagrów.

  

• Dzień 3: PRZELOT DO NUKUS - PRZEJAZD NAD JEZIORO ARALSKIE

  Rano po śniadaniu transfer na lotnisko i przelot do Nukus – przycupniętej na zachodnim skraju pustyni Kyzył-Kum stolicy autonomicznej republiki Kałakarpacji. Przejazd do stanowiska archeologicznego Mizdakhkan. Tereny te, zamieszkiwane pierwotnie przez społeczność zoroastryjską, zostały podbite w VIII w. przez Arabów, którzy przyniesli ze sobą islam.

   

  Na obszarze olbrzymiej nekropolii odnajdziecie świadectwa zarówno starszych tradycji zoroastryjskich, jak i muzułmańskich. Zwiedzanie kompleksu: mauzoleum Mazlumkhan Sulu, Shamun Nabi, karawan seraju, medresy Khalpha Erejep oraz pozostałości po położonej nieopodal twierdzy Gyaur Kala („Fortecy Niewiernych”).

   

  Przejazd (ok. 7-8 h) na tereny wysychającego jeziora Aralskiego. Przewodnik przybliży nam geografię oraz historię regionu, której ostatni dramatyczny rozdział doprowadził do jednej z największych katastrof ekologicznych XX w. Nocleg w obozie jurt nad brzegiem wysychającego jeziora.

  

• Dzień 4: JEZIORO ARALSKIE I MIASTO MUJNAK - KRAJOBRAZ KATASTROFY

  Po śniadaniu spacer do miejsca, gdzie niegdyś znajdowało się wybrzeże. Surrealistyczny krajobraz jałowej słonej pustyni jest smutnym świadectwem destrukcyjnej działalności człowieka - na skutek przekierowania wód rzek Amu Daria i Syr Daria w celu irygacji upraw bawełny pozbawione napływu wód jezioro wyschło - zniszczeniu uległ cały ekosystem oraz gospodarka regionu.

   

  Zobaczymy klify i kaniony, które kiedyś wypełniała woda. Przejazd do Mujnak – zamierającego miasta, które jeszcze w ubiegłym wieku prężnie funkcjonowało jako port i ośrodek przetwórstwa rybnego, dziś natomiast straszy zardzewiałymi wrakami statków. Niewielka społeczność pozostałych mieszkańców walczy z zaostrzającymi się warunkami klimatycznymi oraz zanieczyszczeniami, które wiatr wywiewa z wyschniętego dna morskiego. W Mujnak odwiedzimy cmentarzysko kutrów oraz niewielkie Muzeum Morza Aralskiego. Po lunchu przejazd powrotny do Nukus. Obiad i nocleg w hotelu.

  

• Dzień 5: PRZEJAZD DO CHIWY, TWIERDZE NA PUSTYNI

  Przejazd do Chiwy (ok. 5 h). Po drodze zatrzymamy się by zobaczyć ruiny imponujących twierdz Ayaz-Kala (z III w. p.n.e.) oraz Toprak-Kala (I w p.n.e.). Zakwaterowanie w hotelu w Chiwie.

  

• Dzień 6: BAŚNIOWA CHIWA: STARE MIASTO ICZAN KALA

  Historia Chiwy sięga około 1 500 lat, co potwierdzają znaleziska archeologiczne, natomiast pierwsze pisemne wzmianki pochodzą z X wieku i pojawiają się w relacjach arabskich podróżników. Miasto, położone na szlaku karawan przemierzających Jedwabny Szlak, rozwinęło się głównie dzięki handlowi – niestety również niewolnikami.

   

  Dziś sercem Chiwy jest Iczan Kala – doskonale zachowane Stare Miasto, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W obrębie murów znajduje się ponad sześćdziesiąt zabytków: minarety, medresy, meczety, pałace i mauzolea. Spacerując po tej historycznej enklawie, zobaczymy m.in. twierdzę Kunja Ark – dawną rezydencję władców z XII wieku, meczet Dżuma z misternie rzeźbionymi kolumnami, medresę Allakuli Chana, pałac Tash-Khovli z XIX wieku czy mauzoleum Pakhlavana Mahmuda – XIV-wiecznego poety, wojownika i patrona miasta.

   

  Odwiedzimy również pracownię snycerską, gdzie lokalni artyści kontynuują tradycję rzeźby w drewnie, oraz warsztat tkacki, w którym powstają barwne dywany. Wieczorem skosztujemy lokalnej specjalności „Shivet Oshi” – makaronu koperkowego z mięsem i sosem pomidorowym, a dzień zakończy się występem tradycyjnych tańców Chorezmu „Lyzagi”.

  

• Dzień 7: PRZEJAZD DO BUCHARY

  Po śniadaniu przejazd przez pustynię Kyzył-kum do Buchary (ok. 450 km, 7-8 h). Po drodze zatrzymamy się na brzegu Amu Darii, żeby uchwycić na zdjęciach majestetyczną rzekę. Przyjazd do miasta późnym popołudniem – krótki spacer po starym mieście.

  

• Dzień 8: BUCHARA: ZWIEDZANIE

  Całodniowe zwiedzanie miasta, zobaczymy najważniejsze miejsca Buchary: Poi Kalon (Meczet z minaretem Kalon i medresa Miri Arab), kompleks medres Kosz (składający się z dwu zwróconych ku sobie medres Ulugbeka i Abdulaziza), Lyab-i Hauz - tętniący życiem plac z centralnie położonym stawem (stawy miejskie służyły niegdyś za główne źródła wody dla mieszkańców), otoczony jest medresą i budynkami sakralnymi. Zobaczymy medresy Kukeldash i Nodir-Divan-Beghi, Kanakas, Meczet Magoki Attori (XII w.) wzniesiony na miejscu dawnej świątyni zoroastryjskiej oraz bazaru, na którym sprzedawano zoroastryjskie posążki, zioła oraz przyprawy.

   

  Odwiedzimy także toczoną potężnymi murami Cytadelę Ark – dawną siedzibę władców miasta, w której obecnie mieści się muzeum etnograficzne, bazar kupiecki z XVI w. oraz Karawanseraj Saifuddina, gdzie mieści się centrum rękodzieła. Wizyta w warsztacie lalek, w którym prezentowane są legendy Buchary i opowieści Nasriddina Effendi, słynnego lokalnego poety).

   

  Obiad zjemy u lokalnej rodziny, która ugości nas daniem plov (sycąca potrawa ze smażonego ryżu z dodatkiem jarzyn i mięsa, u nas znana jako pilaw) i przybliży swoje tradycje.

  

• Dzień 9: BUCHARA: ZWIEDZANIE

  Kontynujemy zwiedzanie Buchary. Dzień rozpoczniemy od eksploracji świątyni Czaszma-Ajub (XIV-XVI w.) znanej z leczniczych źródeł. Później odwiedzimy Chor Minor - kolorową medresę i dawną bibliotekę dla studentów z charakterystycznymi czterema wieżami oraz Mauzoleum Samanidów - miejsce pochówku Samanidów (IX–X w.), arcydzieło architektury środkowoazjatyckiej. Następnie przejazd do rezydencji emirów Buchary - Pałac Mokhi-Khosa.

   

  Wieczór zwieńczy przedstawienie folklorystyczne w medresie Nodir Divan Begi oraz kolacja w lokalnej restauracji, podczas której spróbujemy lokalnych przysmaków.

  

• Dzień 10: GUJDUVAN - NURATA - PUSTYNIA KYZYŁ-KUM: OBÓZ JURT

  Śniadanie w hotelu. Rano wyjazd nad jezioro Aydar Kul. Po drodze zatrzymamy się w Guijduvan (40 km od Buchary) w rodzinnej manufakturze ceramiki pod egidą UNESCO, gdzie obejrzymy unikalną kolekcję ceramiki przy filiżance herbaty. Zatrzymamy się też w mieście Navoi, aby odwiedzić mały polski cmentarz.

   

  Przejazd do Nuraty (140 km, ok. 3,5 h). Krótka wizyta w Nuracie po przyjeździe: pozostałości twierdzy Aleksandra Wielkiego, piątkowy meczet Nurata ze stawem, w którym pływają święte ryby. Obiad w lokalnym domu w Nuracie.

   

  Popołudniowy przejazd do obozu jurt na pustyni (65 km i ok. 2 godz. jazdy). Pustynia Kyzył-kum („Czerwony Piasek”), rozciągająca się między Amu-darią, Syr-darią a Jeziorem Aralskim, to jedno z najbardziej surowych i odludnych miejsc w Azji Środkowej. Na jej piaszczystych wydmach można spróbować jazdy na wielbłądzie, spacerować pośród kęp saksaułu i traw, wypatrując żółwi, jaszczurek czy pustynnych gryzoni. Wieczorem czekają nas ognisko, lokalna muzyka i zachwycające, rozgwieżdżone niebo. Nocleg w komfortowo urządzonej jurcie dopełni tę wyjątkową przygodę.

  

• Dzień 11: ASRAF - W GOŚCINIE W UZBECKIEJ WIOSCE

  Po śniadaniu dla chętnych możliwość krótkiej przejażdżki na wielbłądach wokół obozu. Czas wolny na odpoczynek przy jeziorze (w zależności od warunków pogodowych, zwykle możliwe od połowy kwietnia do października) i lunch w formie pikniku.

   

  Po południu przejazd (127 km, ok. 1,5-2 h) do wioski Asraf w górach Nuratau. Na miejscu powita nas serdecznie rodzina naszych gospodarzy, po czym zostaniemy zakwaterowani w urokliwym gospodarstwie otoczonym ogrodem pełnym owocowych drzew. To idealne miejsce na chwilę relaksu – można odpocząć na tradycyjnych tapczanach i supach, delektując się spokojem i zielenią. Wspólny lunch z gospodarzami będzie okazją do pierwszego kontaktu z lokalną kuchnią i gościnnością.

   

  Popołudnie spędzimy na spacerze po wiosce – to doskonała okazja, by przyjrzeć się z bliska codziennemu życiu mieszkańców. Czeka nas także kulinarna przygoda: możliwość wzięcia udziału (lub przyglądania się) w przygotowywaniu uzbeckiego plovu – tradycyjnego dania z ryżu, mięsa i warzyw, przyprawionego aromatycznymi ziołami z pobliskich gór i warzywami prosto z ogrodu.

  

• Dzień 12: TREKKING W GÓRACH NURATAU

  Warto wstać wcześnie, by rozpocząć dzień od magicznego wschodu słońca na pobliskim wzgórzu albo podejrzeć poranne rytuały mieszkańców – pieczenie chleba w tradycyjnym piecu tandir czy przygotowywanie śniadania.

   

  Po posiłku wyruszymy na pieszą wycieczkę do jednej z górskich wiosek w paśmie Nurata – Uhum (podstawowa wersja wycieczki zakłada dystans ok. 14 km, jednak przebieg i długość trasy dostosujemy do pogody i kondycji grupy). Wędrówka pozwoli nam nacieszyć się widokami górskiego krajobrazu i spokojem otaczającej przyrody.

  

• Dzień 13: SAMARKANDA

  Po śniadaniu przejazd do Samarkandy (ok. 205 km, 3–4h). Po przyjeździe zakwaterowanie w hotelu. Zwiedzanie dawnej stolicy Tamerlana rozpocznimy od wizytówki miasta - okazałego placu Registan, który już za panowania Tamerlana (XIV/XV w.) stanowił centrum miasta. Plac otaczają medresa Ulugbeka (1417–1420), medresa Sher-Dor (1619–1636) oraz medresa Tilla-Kori (XVII w.).

   

  Odwiedzimy także Mauzoleum Gur-Emira, zwieńczone charakterystyczną turkusową kopułą w kształcie kwiatu, pod którą spoczywają Timur (Tamerlan), jego synowie oraz wnuk – Uług Beg. Ta XV-wieczna budowla nie tylko stanowi ważne miejsce spoczynku dynastii Timurydów, ale również stała się źródłem inspiracji dla późniejszych mauzoleów dynastii Mogołów w Indiach – w tym Grobowca Humajuna i słynnego Taj Mahal. Następnie zobaczymy polski kościół oraz udamy się na kolację do lokalnej restauracji.

  

• Dzień 14: SAMARKANDA - TASZKENT

  Dalsze zwiedzanie Samarkandy rozpoczniemy od wizyty w meczecie Bibi-Khanum, wzniesionym na cześć ukochanej żony Timura. Następnie zanurzymy się w barwną atmosferę lokalnego bazaru, pełnego zapachów przypraw, kolorowych tkanin i regionalnych przysmaków. Odwiedzimy również imponujący kompleks grobowców Shakh-i-Zinda, gdzie według tradycji pochowany jest Kusam ibn Abbas – kuzyn Proroka Mahometa. Na koniec zobaczymy XV-wieczne Obserwatorium Ulugbeka, zbudowane przez władcę i wybitnego astronoma, który zasłynął jako mecenas nauki i sztuki.

   

  Przejazd do Taszkentu szybkim pociągiem Afrosiab (ok. 300 km, ok. 2,5h). Transfer na lotnisko w nocy lub wcześnie rano następnego dnia. Wylot do Polski.

  

• Dzień 15: POWRÓT DO POLSKI

  Przelot powrotny do Polski.